بیوسنسور در یک نگاه

بیوسنسورها (زیست حسگرها) یک گروه از سیستم های اندازه گیری می باشند و طراحی آنها بر مبنای شناسایی انتخابی آنالیت ها بر اساس اجزای بیولوژیک و آشکار سازهای فیزیکی و شیمیایی صورت می پذیرد. بیوسنسورها را میتوان بر اساس ماهیت شناساگر زیستی و همچنین با توجه به مکانیسم عملکرد مبدل طبقه بندی نمود.علاوه بر این سیستم‌های طبقه‌بندی مرسوم، غالبا برای مشخص کردن مکانیسم تشخیصی یک بیوسنسور یا ماهیت مولکول هدف از اصطلاحاتی همچون ایمنوسنسور و ژنوسنسور نیز استفاده می‌شود.

بیوسنسورها (زیست حسگرها) یک گروه از سیستم های اندازه گیری می باشند و طراحی آنها بر مبنای شناسایی انتخابی آنالیت ها بر اساس اجزای بیولوژیک و آشکار سازهای فیزیکی و شیمیایی صورت می پذیرد. بیوسنسورها متشکل از سه جزء عنصر بیولوژیکی، آشکارساز و مبدل می باشند. طراحی بیوسنسورها در زمینه های مختلف علوم بیولوژی و پزشکی در دو دهه گذشته گسترش چشم گیری داشته است.

بیوسنسورها را میتوان مطابق شکل بر اساس ماهیت شناساگر زیستی و همچنین با توجه به مکانیسم عملکرد مبدل طبقه بندی نمود.

علاوه بر این سیستم‌های طبقه‌بندی مرسوم، غالبا برای مشخص کردن مکانیسم تشخیصی یک بیوسنسور یا ماهیت مولکول هدف از اصطلاحاتی همچون ایمنوسنسور و ژنوسنسور نیز استفاده می‌شود. ایمنوسنسور، بیوسنسوری است که به کارگرفتن برهمکنش شناخته شده‌ی آنتی‌ژن/آنتی‌بادی مولکول هدف را شناسایی می‌کند. ژنوسنسور نیز به بیوسنسوری اطلاق می‌شود که از هیبریداسیون اختصاصی و هوشمندانه‌ی اسیدهای نوکلئیک به عنوان مکانیسم اصلی شناسایی مولکول هدف بهره می‌برد. مولکول هدف در ژنوسنسورها بخشی از یک توالی ژنی شناخته شده یا توالی‌های مرتبط با آن است.

تستهای تشخیص سریع (Point of care testing)

در سالهای اخیر، کاربرد زیست حسگرها در امر بهداشت جامعه ثابت گردیده است. اندازه گیری منظم آنالیتها در نمونه های زیستی برای نشان دادن شرایط متابولیکی بیماران به خصوص آنهایی که در بیمارستانها بستری هستند و مهمتر از آن بیمارانی که در بخش مراقبتهای ویژه می باشند،دارای اهمیت است. تستهای تشخیص سریع (Point of care testing (POC)) ، سیستمهایی ساده، حساس، اختصاصی و ارزان بوده که قابلیت شناسایی مارکر زیستی را در خانه، مطب پزشک، بالین بیمار و حتی در محل کار دارا می باشند. طراحی و تو سعه اینگونه تستها جهت مدیریت صحیح بیماری و هم چنین انتخاب درمان مناسب ضروری بوده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.  دربسیاری از اختلالات سطح مارکر زیستی در مراحل اولیه بیماری معمولا زیر غلظت آستانه بوده، لذا شناسایی آنالیت مربوطه با استفاده از روشهای آزمایشگاهی موجود اغلب امکان پذیر نیست. تستهای POC با حساسیت بالا امکان تشخیص زود هنگام بیماریها و هم چنین ارزیابی عود بیماریها را پس درمان میسر می سازند.